czwartek, 17 września 2015

befsztyk tatarski

Tatar

Tatar należy do tego rodzaju potraw, które albo darzymy wielkim uznaniem, albo wprost ich  nie cierpimy.
Jedno jet pewne, mało kto potrafi przejść koło dania z befsztyka tatarskiego obojętnie.
Legend i przypowieści o powstaniu tej potrawy narosło już wiele.

Zdecydowana większość, chce wywieść rodowód tej potrawy z dawnych, skąpanych już w pomrokach dziejów czasów.
Kiedy to Rzeczpospolita toczyła wojny z Turkami Osmańskimi i przypisuje autorstwo wynalezienia surowego, siekanego befsztyka,  zagonom dzikich Tatarów.

Zwolennicy tej teorii, powołują się na opis sporządzony w XVII wieku, przez francuskiego inżyniera i kartografa ( niejakiego Beauplana), mówiący o zwyczaju trzymaniu przez jeźdźców tatarskich, pod końskim siodłem, kawałków surowego, tylko solonego mięsa.
Wywód ten jednak zdaje się być mocno wątpliwy i mało wiarygodny.
Po pierwsze dlatego, że do tatara nie używamy koniny, lecz tylko najlepszych kawałków wołowiny (a na wołach przecież Tatarzy nie jeździli) .
Po wtóre nie wtykamy naszego befsztyka, pod sidło końskie, czy też ośle, i nie objeżdżamy  później, na biednym zwierzęciu, okolicznych pól i łąk.
Według mnie o wiele wiarygodniejsza( choć już nie tak barwna), jest wersja mówiąca o francuskim rodowodzie tego dania. Pamiętajmy ze w wieku XVIII i XIX  mówiono, nie bez racji -"co Francuz wymyśli, to Polak polubi".
Pewnym jest że danie, od dawna, takie serwuje się we Francji i w krajach Beneluksu, a jego nazwę wywodzi się od łacińskiego tartarus ( dno piekła), co miało odnosić się do pikantnego sosu z jakim befsztyk początkowo był podawany. 
Na koniec tylko krótkie podsumowanie. 
Jeżeli mamy potrzebę wiary we wschodni, dziki rodowód tatara, to dobrze.
Jeżeli zaś, bardziej pasuje nam wersja rodowodu frankońskiego, to również dobrze.
Przecież smak dania, pozostanie wciąż ten sam.
A jako że tatar jest potrawą, które nieodmiennie kojarzy się z towarzyskimi spotkaniami, w trakcie których lany jest, zmrożony krystalicznie czysty trunek i toczą się ważne  dysputy.
To proponuję przy następnej degustacji, miast znów roztrząsać bieżące tematy polityczne, skierować tory rozmowy, na wspomnienie o pewnym francuskim kartografie i o jego opowieściach o dzikich jeźdźcach z bezkresnych stepów.

Składniki

Danie dla czterech osób

600 g wołowiny krzyżowej lub rostbefu
4 łyżki oleju
1 łyżka musztardy
1 łyżka maggi
woda gazowana
czarny pieprz , sól

marnowane rydze( lub inne grzyby)
cebula
kapary
oliwki
korniszony
papryka


Sposób przygotowania

wołowinę siekamy ręcznie nożem, lub ostatecznie w mikserze (mielenie maszynką powoduje zmianę smaku i konsystencji mięsa).

Posiekane mięso doprawiamy solą, czarnym pieprzem, musztardą, maggi i olejem w miarę potrzeby dodając wody gazowanej ( całość będzie miała lepszą konsystencję) i odstawiamy na 30 minut do lodówki.

W tym czasie przygotowujemy dodatki: bardzo drobno siekamy cebulę,ogórki i paprykę. Całość  razem z grzybami i oliwkami układamy na bokach półmiska. Mięso wyjmujemy z lodówki, formujemy w porcje i  układamy na  środku półmiska.

Jeżeli lubimy tatara z żółtkiem jajka ( ma tylu samych zwolenników co przeciwników),   podajemy je  oddzielnie na stołowej łyżce lub miseczce  do sosów.



środa, 16 września 2015

porowa zupa z serem

zupa porowa z serem

Gotowa zupa porowa

Energetyczne danie w sam raz na jesienną słotę. 
Jeśli zaś wzbogacimy smak zupy o grzanki, wykonane z domowego chleba, to z prostej potrawy zrobimy prawdziwe dzieło sztuki.

Składniki dla czterech osób


3 średnie pory
100 ml słodkiej śmietany
1 litr bulionu warzywnego 
80 gr topionego serka
20 g sera pleśniowego niebieskiego typu lazur.
20 gr masła
Gałka muszkatołowa
Sól, pieprz


składniki na grzanki

6-8 łyżek oliwy z oliwek
½ bochenka ciemnego chleba ( najlepiej czerstwego)
szczypta soli



Sposób przyrządzenia



W garnku roztapiamy masło i przesmażamy na nim dokładnie umyte i pokrojone w krążki  pory (tylko białe części).
Następnie zmniejszamy ogień i dusimy zawartość garnka pod przykrywką, w miarę potrzeby dodając odrobinę wywaru.
Gotujemy, dopóki pory nie zmiękną. Po około dwudziestu minutach wyłączamy płytę.

Do gorących porów dodajemy ser topiony i mieszamy, stopniowo dodając ½ bulionu.
Następnie całość miksujemy, dodając teraz resztę wywaru, aż do osiągnięcia odpowiedniej gęstości. 
Całość ponowne zagotowujemy na 2-3 minuty, dodajemy śmietanę, gałkę muszkatołową, sól i pieprz.

W tym czasie chleb dzielimy na niewielkie kwadraty i przesmażamy na rozgrzanej patelni z dodatkiem szczypty soli i 6-8 łyżek oliwy.


Zupę rozlewamy do misek, dodając do każdej po kawałku sera pleśniowego i kilka grzanek.




zapiekane z kaszą jaglaną cukinie

faszerowane cukinie 

Gorące dni to czas na obiady w nieco lżejszej wersji, dlatego dziś pragnę zaproponować danie z cukinią w roli głównej.

składniki dla czterech osób

4 średnie wielkości cukinie
2/3 szklanki ugotowanego ryżu, lub kaszy jaglanej
1 cebula
200 g pieczarek
250 g surowego boczku
400 g wieprzowej łopatki
1 duża gałka mozzarelli
2 ząbki czosnku
2 pomidory
1 łyżka koncentratu pomidorowego
4 łyżki oliwy 
sól, pieprz

dodatkowo
natka pietruszki i  szczypior


sposób przygotowania

Cukinie przecinamy wzdłuż i usuwamy z nich miąższ łyżką, uważając, aby nie przedziurawić skóry
Wnętrze cukinii smarujemy oliwą, lekko solimy i wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na 20 minut.

W tym czasie na rozgrzany spory rondel ( z przykrywką) kładziemy boczek pokrojony w drobną kostkę wytapiając z niego tłuszcz.
Teraz do boczku dodajemy pokrojoną w drobną kostkę cebulę, pokrojone w plastry pieczarki, oraz  drobno posiekane ząbki czosnku.
Całość smażymy pięć minut, następnie dodajemy pokrojoną w kostkę  wieprzową łopatkę i smażymy dalsze 7-10 minut
Do przesmażonego mięsa dodajemy koncentrat pomidorowy i same pomidory, obrane ze skóry i pokrojone w cząstki. Całość przyprawiamy solą, oraz pieprzem nakrywamy rondel przykrywką i dusimy przez 12-15 minut, dodając na koniec ugotowany ryż ( lub kaszę).

Ciepły farsz układamy na cukiniach, a następnie wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni i zapiekamy przez 20 minut. Na pięć minut przed końcem pieczenia  na cukinie kładziemy mozzarellę pokrojoną w plastry .
Gotowe danie posypujemy  posiekaną natką pietruszki, oraz szczypiorkiem i podajemy.



pachnący ziołowy chleb na kefirze

                           chleb z ziołami i kefirem


Delikatny łagodny smak i aromat ziół a wszystko to otulone chrupiącą skórką.
Czy można oczekiwać czegoś więcej, od bochenka chleba.

sposób wypieku jednego bochenka
zaczyn
1 szklanki mąki żytniej razowej
4 łyżki zakwasu 
1 szklanki letniej wody





wypiek
1 szklanki mąki żytniej razowej
2 szklanki mąki pszennej razowej
1 szklanka kefiru
0,5 łyżeczki soli
1 łyżeczka suszonej bazylii
1 łyżeczka czosnku niedźwiedziego
1 łyżeczka koperku
1 łyżeczka suszonego oregano
ewentualnie 
woda

sposób wykonania

Do miski  wsypujemy szklankę mąki żytniej, wlewamy szklankę wody oraz dodajemy cztery łyżki  aktywnego zakwasu, całość mieszamy drewnianą łyżką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia  na dwanaście, czternaście godzin.

wtorek, 15 września 2015

dorsz pieczony z grejpfrutem

pieczony dorsz z grejpfrutem


Połączenie delikatnego, chudego mięsa dorsza z cząstkami  granatu i kawałkami grejpfruta, sprawia że danie to smakuje, nie tylko miłośnikom darów morza.

składniki dla czterech osób


4 niewielkie tuszki dorsza
2 grejpfruty
1 granat
2 łyżki oliwy
Łyżeczka brązowego cukru
Szczypta chili
Sól, pieprz







sposób przygotowania


Tuszki dorsza filetujemy,  następnie posypujemy solą, pieprzem i  skraplamy sokiem z połowy grejpfruta. Całość odstawiamy na godzinę w chłodne miejsce. 
Do miski wyciskamy sok z  pozostałej połówki  grejpfruta, dodajemy cukier, ziarna granatu i chili, a następnie mieszamy.

Dorsza wyjmujemy z lodówki, skrapiamy go oliwą, zwijamy w roladki i spinamy wykałaczkami. 
Roladki układamy na wyłożonej pergaminem blasze, i całość wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni i pieczemy około 20-25 minut.

W tym czasie drugiego grejpfruta dzielimy na cząstki, a następnie usuwamy nożem wszystkie białe, gorzkie części i wykrawamy sam miąższ.
Rybie roladki wyciągamy z piekarnika.
Na talerze układamy cząstki grejpfruta, obok układamy dorszowe roladki a następnie polewamy je sosem z granatu i chilli. Podajemy razem z ryżem, białym lub brązowym, albo z innymi ulubionymi dodatkami.



nalewka z czarnego bzu i mirabelek

                 nalewka z czarnego bzu i mirabelek

Czarny bez, podobnie zresztą jak dzika śliwa, są na stałe wplecione w nasz krajobraz.
Przyzwyczailiśmy się do mijania tych niepozornych drzew obojętnie, czasami tylko wiosną, na chwilę przystaniemy przed krzakiem bzu, spoglądając na jego kwiaty.
Nie zrozumiem nigdy  jak to się dzieje, że większość z nas, wprost oczarowana jest zapachem kwitów bzu a później wcale nie zwraca uwagi, na jego owoce.
Przecież cała dobroć która, tak pięknie pachnie wiosną, przyciągając ludzi i pszczoły, później w letnich miesiącach dojrzewa. By jesienią  obdarować nas prawdziwym skarbem natury, zamkniętym w małym niepozornym owocu.
Niekiedy krzywi się ktoś, na wspomnienie cierpkiego, zaprawionego odrobiną goryczy smaku bzu, lecz czy dobre wytrawne wino, nie posiada w smaku cierpkiej nuty.
Poza tym dodanie do nalewki owoców bzu, mirabelek (lub innych śliwek), powoduje że gorycz znika a my możemy delektować się smakiem nalewki.



1 kg czarnego bzu
1 kg mirabelek
0,5 l spirytusu
0,5 l wódki
0,5 kg cukru
0,5 kg miodu


Sposób przygotowania

Drylujemy owoce mirabelki, mieszamy je z owocem czarnego bzu i wkładamy  do słoja ze szczelnym zamknięciem.

pasztetowa z domowej wędzarni

Pasztetowa podwędzana


Dzisiaj pasztet pragnę przedstawić w innym, można by powiedzieć, naszym rodzimym klimacie.
Wędzenie bowiem, przypisane jest  z natury rzeczy, terenom gdzie łatwo o liściaste drewno.
Dym bukowy, czy olchowy, potrafi bowiem zmienić dość pospolity ( choć niewątpliwie smaczny), pasztetowy wyrób, w prawdziwe dzieło, kulinarnej sztuki.



Składniki


1,5 kg mięsa wieprzowego z łopatki
2 ćwiartki z kurczaka
0,5 kg boczku
0,5 kg wątróbki drobiowej
4-5 łyżek smalcu 
2 cebule
2 ząbki czosnku
1 marchew
1 pietruszka ( korzeń)
kawałek selera
2 liście laurowe
3 ziarna ziela angielskiego
1/2 szklanki kaszy manny
2 szklanki wody
Sól, pieprz, gałka muszkatołowa

Dodatkowo jelita lub osłonki do napełnienia pasztetowej



Sposób przygotowania

Ćwiartki kurczaka, wkładamy do garnka na rozgrzane dwie łyżki smalcu.
Przesmażamy z oby stron,
dodajemy obraną marchew, pietruszkę, seler i zalewamy wodą. Garnek ustawiamy na palniku, przyprawiamy solą, liściem laurowym, oraz zielem angielskim i gotujemy na małym ogniu przez 30 minut, a na dwie minuty przed końcem gotowania, dodajemy do garnka wątróbki drobiowe.

delikatna zupa pulpetowa z leszcza

zupa z leszcza pulpetowa


Leszcz jest niezwykle smaczną rybą,  jego mięso ma lekko słodkawy smak, który wprost idealnie komponuje się w delikatnych, klarowanych zupach .
Niestety ma ta ryba też pewną "kulinarną wadę" a mianowicie jest niezwykle oścista.
Dziś pragnę przedstawić sposób podania leszcza tak, by oścista niedogodność, nie zepsuła nam radości z posiłku. 



składniki dla czterech osób


1 spory leszcz, lub kilka mniejszych ryb o wadze ok. 800-1000 g 
6 ziaren ziela angielskiego
2 liście laurowe
1 średnia marchewka
1 niewielki por
kawałek selera
1 korzeń pietruszki
1 ząbek czosnku
Pieprz, sól
pół pęczka naci pietruszki
pół pęczka szczypioru
1 jajko


sposób przygotowania

Rybę dokładnie myjemy i zalewamy zimną wodą, dodając ziarna ziela angielskiego, liście laurowe, marchew, pora ( tylko białą część), selera,  ząbek czosnku, oraz pietruszkę.
Całość doprowadzamy do wrzenia, solimy i pieprzymy, a  następnie zmniejszamy ogień, aby płyn tylko „mrugał” i gotujemy maksymalnie przez 15 minut.
Rybę wraz z wywarem zostawiamy do wystygnięcia ( gorąca ryba rozpadnie się przy wyjmowaniu z wywaru).
Ostudzoną rybę przekładamy na talerz, rękoma wybieramy z niej wszystkie ości ( po ugotowaniu bardzo łatwo odchodzą od ryby).
Odrzucamy ości, płetwy i inne niejadalne części, zostawiając tylko białe rybie mięso.
Teraz do mięsa dodajemy połowę drobno posiekanego szczypioru i pietruszki, wbijamy jajko i całość wyrabiamy, w rękach, na w miarę jednolitą masę.
Klarujemy wywar, najprościej przelać go do innego garnka,przez gęste sito ( jest też dokładniejsza metoda z jajkiem, ale to już zostawiam do wyboru).
Doprawiamy wywar solą oraz pieprzem ( wcześniej próbując) i ponownie zagotowujemy.
Z mięsnej masy, w dłoniach, formujemy niewielkie pulpety ( wielkości sporej śliwki) i wkładamy je do gotującego się wywaru.
Zmniejszamy ogień, tak by wywar tylko mrugał i gotujemy pulpety przez 2-3 minuty.
Następnie dodajemy pozostałą część posiekanej natki pietruszki, oraz  szczypioru i rozlewamy zupę na talerze (pulpety są dość delikatne, więc najlepiej przełożyć je wcześniej, na stołowej łyżce)










długo świeży chleb z ziemniakiem

chleb z mąką ziemniaczaną



Jeżeli zależy nam, by chleb długo zachował swoją świeżość i nie wysychał.
To dodanie do wypieku mąki ziemniaczanej, jest jedną z najlepszych metod, jakie znam.
Nie korzystam z tego sposobu, na co dzień.
Domowe pieczywo znika bowiem błyskawicznie. Ale dziś muszę przygotować prowiant,na kilkudniowa wyprawę i chleb o "przedłużonym okresie świeżości",  będzie wprost niezbędny.
Do swojego wypieku użyłem mąki ziemniaczanej, ale taki sam efekt uzyskamy dodając ugotowane ziemniaki.


sposób wypieku jednego dużego bochenka
zaczyn
1 szklanki mąki żytniej razowej
4 łyżki zakwasu 
1 szklanki letniej wody





wypiek
2 szklanki mąki żytniej
1 szklanka mąki ziemniaczanej
1 szklanka mąki pszennej 
woda
1 łyżeczki soli




sposób wykonania

Do miski  wsypujemy szklankę mąki żytniej, wlewamy szklankę wody oraz dodajemy cztery łyżki  aktywnego zakwasu, całość mieszamy drewnianą łyżką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia  na dwanaście, czternaście godzin.

kanapkowe ogórki z kurkumą

                       ogórki z kurkumą
Sezon robienia przetworów w pełni. Więc i ja pracuję w kuchni pełną parą, gromadząc na zimowe miesiące kolejne przetwory.
Ogórki w aromatycznej, złocistej zalewie, należą zaś do "żelaznego" zimowego wyposażenia mojej spiżarki.

Składniki 
2 kg ogórków

zalewa 
4 szklanki wody
3/4 szklanki octu
3/4 szklanki cukru
2 łyżki soli
1 łyżeczka gorczycy
4 liście laurowe
8 ziaren pieprzu
3 ząbki czosnku
1 cebula
1 łyżeczka kurkumy


Do garnka wrzucamy cztery liście laurowe, dokładamy sól, cukier, ziarna pieprzu, ziarna gorczycy, kurkumę i ząbki czosnku, całość zalewamy wodą i octem. Następnie gotujemy przez dziesięć minut, odstawiamy do wystygnięcia i przeniknięcia smaków.

poniedziałek, 14 września 2015

placki z cukinii

placki z cukinii


Gotowe placki z cukinii


składniki

Danie dla czterech osób

4 średnie cukinie
2 żółtka jajek
6 łyżek mąki pszennej 
5 łyżek oleju
pół pęczka szczypioru
gałka muszkatołowa
sól, pieprz







sposób przygotowania



Obieramy warzywa (jeśli skóra cukinii jest delikatna, zostawiamy ją na jednej lub dwóch sztukach) , ścieramy na tarce o grubych oczkach, zostawiamy na około 20-30 minut, po czym bardzo mocno odciskamy miąższ z nadmiaru soku. 

Dodajemy żółtka jaj, sól, pieprz, szczypior, mąkę i całość mieszamy.

Na patelni rozgrzewamy olej i nakładamy  masę z cukinii w porcjach ( z półtorej dwóch łyżek stołowych). 
 Smażymy obustronne na złoty kolor a następnie podajemy z jogurtem naturalnym, posypując szczypiorkiem. 



jesienny makaron z warzywami zapiekany pod beszamelem

jesienny makaron z warzywami i boczkiem

Tak, nie da się ukryć jesień nadeszła, dziś rano było osiem stopni, brrrr.
Na obiad zaplanowałem zapiekane warzywną z makaronem, ale biorąc pod uwagę panującą aurę, postanowiłem " wzmocnić" danie o mocny jesienny składnik.
Zrezygnowałem tym razem ze słonecznej oliwy, na rzecz kawałka surowego boczku.
Mam nadzieję ze posiłek wzbogacony o ten składnik, pomoże przezwyciężyć jesienną pogodę.


składniki dla sześciu osób
150 g surowego boczku 
1 cebula
2-3 pomidory
1 cukinia
1 papryka
1 bakłażan
400 g makaronu ( np. kolanek)
150 g mozzarelli 
sól,pieprz
pęczek natki pietruszki

sos beszamelowy
50 g masła
50 g mąki
1/2 l mleka
sól, pieprz 
gałka muszkatołowa


Sposób wykonania

Boczek kroimy w drobną kostkę i kładziemy  do sporego garnka.  
Na małym ogniu wytapiamy  tłuszcz , następnie wrzucamy do garnka pokrojoną w kostkę cebule i lekko ją szklimy.
Do zeszklonej cebuli dodajemy bakłażana, cukinię i paprykę, wszystkie warzywa kroimy wcześniej w kostkę.
Całość poprzyprawiamy solą, oraz pieprzem, przesmażamy przez pięć minut, a następnie dodajemy jednego pokrojonego pomidora, bez skóry, nakrywamy garnek przykrywką i dusimy na niewielkim ogniu, przez 7-10 minut.

sałatkowe buraki

                  buraki sałatkowe

Nastała ta pora roku, kiedy lato miesza się z jesienią.
To jest to dla mnie znak, że czas zacząć przygotowywać, buraczane przetwory




składniki
3 buraki (ugotowane w łupinie)
3 papryki 
3 cebule






zalewa
1 szklanka wody
0,5 szklanki octu
0,5 szklanki oleju
0,5 szklanki cukru
sól

sposób wykonania
Ugotowane buraki obieramy i ścieramy na tarce o grubych oczkach.
W garnku zagotowujemy wodę, dodajemy do ocet, cukier, olej i szczyptę soli.
Gotujemy przez minutę a następnie dodajemy, obraną i drobno posiekaną cebulę, całość gotujemy razem przez pięć minut.
Teraz do garnka wkładamy pokrojone w paski i pozbawione gniazd nasiennych papryki, mieszamy i znów gotujemy pięć minut.
Na koniec dokładamy starte buraki i po kolejnych pięciu minutach, gotującą się sałatkę wkładamy do słoików.
Zakręcamy nakrętki w słoikach, odstawiamy je do góry dnem, do wystygnięcia i gotowe.
Kiedy sałatka wystygnie, sprawdzamy szczelność zamknięcia ( nakrętka powinna być lekko wklęsła), po czym odstawiamy słoje do spiżarki.


krem z brokuła

                        zupa krem z brokuła
Zupa krem z brokuła

Składniki 
Przepis dla czterech osób
1 spory brokuł
1,5 l wywaru warzywnego lub drobiowego
100 ml słodkiej śmietany
gałka muszkatołowa
sól, pieprz
dodatkowo 
paluchy chlebowe lub grzanki


Sposób przygotowania

Brokuła myjemy, dzielimy na różyczki i wkładamy do garnka, dolewamy bulion, i gotujemy pod przykryciem  około 15 minut (tak by nie rozgotować brokuła). 
Następnie  za pomocą blendera całość miksujemy, dodajemy słodką śmietanę i na chwilę znów zagotowujemy. Doprawiamy zupę szczyptą gałki muszkatołowej, solą oraz pieprzem, rozlewamy na talerze, i podajemy z paluchami chlebowymi lub grzankami.

niedziela, 13 września 2015

wątróbki ze smażonymi na maśle jabłkami

            wątróbki z jabłkami

Składniki 
Przepis dla czterech osób
700 g wątróbki drobiowej
2 cebule
3 duże twarde jabłka
50 g masła
20 g smalcu(najlepiej gęsiego) lub oleju
sól, pieprz
majeranek


Sposób przygotowania

Myjemy i oczyszczamy z błon wątróbki, oprószmy je pieprzem oraz odrobiną majeranku i odkładamy na 10-15 minut w chłodne miejsce.